1. Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương là gì?
Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (viết tắt là PII - Provincial Innovation Index) được xây dựng nhằm cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển KT-XH dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST) của từng địa phương, qua đó cung cấp căn cứ và bằng chứng về điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để thúc đẩy phát triển KT-XH dựa trên KH,CN&ĐMST của từng địa phương. Dựa trên bộ chỉ số, các nhà hoạch định chính sách và các cấp lãnh đạo của địa phương có cơ sở khoa học và thực tiễn để xác định, lựa chọn các định hướng, giải pháp phù hợp cho phát triển KT-XH của địa phương mình dựa trên KH,CN& Đổi mới sáng tạo (ĐMST). Năm 2022 là năm đầu tiên bộ chỉ số được xây dựng thử nghiệm với 20 địa phương. Sau khi có kết quả thử nghiệm, Chính phủ đã giao Bộ Khoa học và Công nghệ chính thức triển khai xây dựng Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương trên phạm vi toàn quốc từ năm 2023.
Bộ chỉ số này có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột (theo nguyên lý của Bộ chỉ số GII), gồm: 5 trụ cột đầu vào phản ánh những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội (KTXH) dựa trên KH&CN, ĐMST (thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển; cơ sở hạ tầng; trình độ phát triển của thị trường; trình độ phát triển của doanh nghiệp); 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả tác động của KH&CN và ĐMST vào phát triển KTXH (sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; tác động).
2. Ý nghĩa của PII
- Bộ chỉ số PII cung cấp bức tranh thực tế, đa chiều, cho thấy các điểm mạnh, điểm yếu, các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KH,CN&ĐMST của từng địa phương.
- PII cung cấp công cụ và kĩ thuật cho phép đánh giá, so sánh năng lực, kết quả hoạt động KH,CN&ĐMST giữa các địa phương cũng như chất lượng điều hành, quản lí nhà nước về KH,CN&ĐMST của từng địa phương.
- PII góp phần nâng cao năng lực và kết quả hoạt động KH,CN&ĐMST quốc gia; đặc biệt là góp phần thực hiện và theo dõi, đánh giá việc thực hiện Chiến lược KH,CN&ĐMST đến năm 2030; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030; Chiến lược Sở hữu trí tuệ đến năm 2030 và các mục tiêu phát triển bền vững...
- Đối với nhà đầu tư, kết quả đánh giá PII của địa phương sẽ là thông tin tham khảo hữu ích về môi trường đầu tư địa phương cho nhà đầu tư, doanh nghiệp để có các quyết định đầu tư phù hợp.
- Đối với khu vực nghiên cứu, bộ chỉ số PII cung cấp cơ sở dữ liệu toàn diện với hệ thống các chỉ tiêu đánh giá, có thể so sánh được qua thời gian và thúc đẩy các nghiên cứu khác.
- Bộ chỉ số PII cũng có ý nghĩa đối với cộng đồng các tổ chức quốc tế và nhà tài trợ để xem xét, cân nhắc các tài trợ và hoạt động có liên quan tại các địa phương ở Việt Nam.
Ngày 12-3, Bộ KH-CN đã công bố bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII - Provincial Innovation Index) năm 2023 và bảng xếp hạng đổi mới sáng tạo của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; theo đó, tỉnh Khánh Hòa xếp thứ hạng 31/63 tỉnh, thành phố.
Bảng điểm số PII năm 2023 của khu vực Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung
Ngày 24/7/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành Quyết định 1705/QĐ-BKHCN phê duyệt Khung Chỉ số PII năm 2024.
Dữ liệu phục vụ xây dựng Bộ chỉ số PII 2024 được lấy từ hai nguồn chính là: Số liệu thống kê, quản lý Nhà nước được công bố chính thức từ các bộ, cơ quan quản lí Nhà nước, tổ chức ở Trung ương (39/52 chỉ số); do các địa phương thu thập và cung cấp - kèm theo các tài liệu minh chứng (13/52 chỉ số). Trong đó, năm 2024 có một số chỉ số do địa phương cung cấp điều chỉnh so với năm 2023 như sau: (1) Bớt chỉ số 4.1.2. Tài chính vi mô/GRDP; (2) Thêm 01 chỉ số 4.2.3. Đóng góp trong GDP cả nước; (3) Điều chỉnh mẫu số của 02 chỉ số là chỉ số 5.2.2. Số dự án đầu tư đang sản xuất kinh doanh trong các khu công nghiệp/1,000 doanh nghiệp ngành chế biến, chế tạo đang hoạt động của địa phương (%) và Chỉ số 5.2.3. Số dự án đầu tư trong các cụm công nghiệp/1,000 doanh nghiệp ngành chế biến, chế tạo đang hoạt động trên địa bàn địa phương (năm 2023, mẫu số của hai chỉ số này là “doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn địa phương”).
Hiện nay Sở Khoa học công nghệ tỉnh Khánh Hòa đã ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị, địa phương thu thập và cung cấp dữ liệu, hồ sơ minh chứng phục vụ tính toán Chỉ số PII năm 2024 đồng thời tổ chức Hội thảo Tập huấn “Bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) tỉnh Khánh Hòa” diễn ra vào ngày 14/5. Hội thảo nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức, viên chức và cộng đồng doanh nghiệp, người dân trên địa bàn tỉnh về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo trong phát triển khoa học và công nghệ, kinh tế - xã hội, nhằm xây dựng xã hội bền vững và thúc đẩy sự phát triển mọi mặt của con người, cũng như thực hiện tuyên truyền, phổ biến Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương PII và thảo luận đưa ra các giải pháp, phương hướng nâng cao các chỉ số này của tỉnh Khánh Hòa trong thời gian tới.